Forn fræði - Seiður eða shamanismi

Svokallaður shamanismi má heita grunnur allrar menningar og trúarbragða og vart finnst sú menning í víðri veröld sem ekki á rætur í einhvers konar shamanískri heimsmynd, þ.e. sterkum og djúpum tengslum menningarinnar við náttúruna sem manneskjan er hluti af.  Það þýðir þó ekki að nútímamenning sé trú shamanískum rótum sínum, þvert á móti höfum við fjarlægst þessar rætur og gleymt þeim þótt enn megi finna þær í táknmáli, orðum og ýmsum hugmyndum. 

Shamanismi er skilgreindur á ýmsa vegu og sum vilja segja að þetta hugtak nái eingöngu yfir frummenningu Norður-Asíu, eða Nepal, Tíbet og ýmissa frumbyggja Síberíu.  Ég vel hins vegar að skilgreina shamanisma, annars vegar sem lífsnálgun og hins vegar ákveðna list, þekkingu eða fræðigrein sem shamanar eða völvur, vitkar, seiðkonur og seiðmenn, noidar (meðal Sama), drúídar (meðal Kelta), medicine women/men (meðal frumbyggja Norður-Ameríku)  o.s.frv., hafa vald á, þ.e. þær manneskjur sem hafa sérþjálfun og jafnvel sérstaka hæfileika til að tengjast náttúruorkunni dýpra en gengur og gerist.  Shamanismi er tökuorð úr síberískri mállýsku, Tungus, og þýðir líklega "sú/sá sem sér eða veit".  Það kann að vera djarft að setja seiðkonur, heilara amerískra frumbyggja og shamönur frá Síberíu í sama flokk, en þótt eitt og annað sé ólíkt í nálgun þessa fólks, þá er grunnhugsunin sú sama, að leitast við að ná jafnvægi í líkama, sál og daglegri tilveru manneskju og náttúru.  Lífsnálgunin er heildræn og lítur á tilveruna sem alheimsvef, lífsvef, sem er í sífelldri mótun og hreyfingu í leit að jafnvægi. Allt er tengt, hreyfing á einum stað hefur áhrif á allan vefinn. Þetta erum við svo smám saman að ná að "sanna" með nútímavísindum. Seiður er sú tegund shamanisma er býr í okkar norrænu og líklega samísku og keltnesku rótum, þ.e. sá seiður sem fjallað er um í fornum ritum okkar, á sér væntanlega amk þessar þrjár rætur. Í okkar sagnaarfi er tréð Yggdrasill (eða Askur Yggdrasils) oft notað til að tákna þessa heild, og um víða veröld finnum við þetta Veraldartré í sagnaarfinum.  Það er bæði tákn fyrir veröldina í heild og veröld hvers einstaklings eða hóps. Til að ná heildarsýn og jafnvægi þurfum við að hlúa að rótum trésins, til að stofninn styrkist og greinarnar vaxi og beri ávöxt til framtíðar. 

Valgerður hefur stundað nám og sótt styttri námskeið hjá konum og körlum sem sum eru sum fullnuma "shamanar" og önnur stunda shamaníska lífsnálgun. Meðal þeirra eru Lynn V. Andrews, Carlos Castaneda og félagar, Caitlín Matthews, Bíret Marít Kallíó, Bhola Banstola, Angangak o.fl.  Valgerður er alls ekki shaman eða seiðkona, en veit heilmargt um shamanisma í gegnum tíðina og leitast við að rækta eins konar shamaníska nálgun í lífinu, þ.e. heildarsýn sem byggir á fornum fræðum og stuðlar að virðingu fyrir öllum þáttum lífsins. 

Vanadís býður upp á styttri og lengri námskeið í fornum fræðum eða shamanisma, þar sem markmiðið er að kynna a.v. söguna og hins vegar leiðir sem geta nýst við að tileinka sér heildræna lífsnálgun.  Ritúöl, draumferðir,  draumavinna, sagnir og tengsl við náttúruna eru þar meginþættir. 

Námskeið Vanadísar um shamanisma eða forn fræði eru sniðin á öllum kynjum og fólk úr öðrum menningarsamfélögum hefur sýnt þeim mikinn áhuga. Þess vegna eru námskeiðin í boði bæði á íslensku og á ensku og Vanadísin ferðast víða um heim með þau.